Nu
we een mooi hek om de moestuin hebben, met poortjes er in, moest er ook een
paadje komen. Zodat je zo uit de woonkamer via de schuifpui door kunt lopen de
moestuin in. We hadden al iets aangelegd met plankjes en houtsnippers, maar dat
was volledig overwoekerd.
Ik had wel een belangrijke eis, ik wilde dat het paadje nestgelegenheid zou bieden voor solitaire bijen. Zeventig procent van de bijen nestelt in de grond en bestrating kan daar heel geschikt voor zijn. Mits de tegels brede voegen hebben en er voldoende schoon zand onder zit. Daar hebben bijen een voorkeur voor, zwart zand met veel organisch materiaal kan teveel micro-organismen bevatten. Hierdoor kunnen de larven die uit de eitjes komen die in het zand gelegd worden, ziek worden.
Peter
is aan het werk gegaan en heeft een geul van 30 cm diep uitgegraven. Deze is
gevuld met schoon zand. Daarna heeft hij met behulp van een latje de tegels en
stenen vrij ver uit elkaar gelegd.
Het resultaat mag er zijn en het is heerlijk om op een zonnige dag zo de moestuin in te lopen.
Het is alweer meer dan twee maanden sinds ons laatste blog bericht. Er zijn vast lezers die zich afvragen of er nog wel Roepen op de Moos zitten. Even bijpraten …
We hebben een hete zomer achter de rug met een paar dagen van boven de 40 graden. En het was vooral ook een droge zomer. Regelmatig werden er buien aangekondigd die we vervolgens in de verte aan ons voorbij zagen trekken. We werden er af en toe chagrijnig van. Of er werd tien millimeter regen verwacht (hoera!) en dan werden het er slechts twee.
Het zal niemand verbazen dat de poel in ons voedselbos bijna droog staat. We hebben deze zomer een paar keer met onze grondwaterpomp in het voedselbos gesproeid. De nog jonge bomen daar zijn vooral bezig met te overleven. Op een enkele appel na dragen de bomen dit jaar nog geen vrucht. En het is nog afwachten of het perzikenboompje zal overleven.
Was het dan alleen maar kommer en kwel? Welnee.
Verschillende druivenplanten bij de pergola gaven dit jaar voor het eerst druiven. Witte en blauwe, lekker zoet. Ze zijn redelijk klein maar dat heeft vast ook te maken met de droogte.
De nieuwe Chinese linde die we achter het huis hebben geplant hebben we veel water gegeven en doet het prima.
Het is ons eerste seizoen in de kas en de tomaten en de komkommers doen het goed. De paprika’s laten het om onduidelijke redenen afweten.
De Japanse wijnbes die tegen de bosrand in de moestuin staat, heeft het fantastisch gedaan. Net als de meeste rode bessenstruiken.
We hebben twee nieuwe kippen (Kukel en Gloria) aan ons huishouden toegevoegd. En natuurlijk de leukste kitten van de wereld. Molly werd al snel door Jodokus liefdevol geadopteerd. Ferdinand had wat langer moeite met die nieuwe spring-in-het-veld maar is inmiddels helemaal bijgedraaid.
Eind februari schreef Annelies op dit blog over bamboe. Hoe ik een oud hoekbad in de moestuin had ingegraven en weer had volgegooid met zand. Daarin hadden wij een kleine bamboeplant gezet. Het bad was om te voorkomen dat de bamboe de hele moestuin in bezit zou nemen. We twijfelden wel een beetje of de afwatering voldoende zou zijn en of daardoor de bamboe niet te nat zou staan.
Onlangs namen we een kijkje op zorgkwekerij Het Nieuwe Veld in Diepenveen. Daar zagen we een klein bosje van heel mooie bamboe. Onze eigen bamboe stond er ondertussen nog steeds een beetje bedroefd bij. We besloten ter plekke dat we de bamboe zouden gaan verhuizen naar een andere plek.
Eerder deze week heeft Annelies de bamboe een nieuw plekje gegeven in het voedselbos. Zonder ingegraven bad. Het is een beetje een zoekplaatje maar op de foto kun je zien dat de bamboe al een paar nieuwe scheuten heeft gemaakt. Waarschijnlijk dus een goede zet, deze verhuizing. En als de bamboe echt gaat woekeren zullen we alsnog een drempel ingraven om te voorkomen dat het voedselbos helemaal wordt overgenomen. En veel bamboescheuten eten helpt natuurlijk ook.
Op de plek met het ingegraven bad hebben we nu wat planten gezet die beter tegen natte voeten kunnen: koninginnekruid, grote kattenstaart en polei.
Een van mijn twee volken ging vorige week woensdag onverwacht zwermen. Anderhalve week eerder had ik nog in de kast gekeken en toen was er zelfs geen speeldop. Speeldoppen zijn een soort aanzet tot het type dop waaruit een koningin komt en daarmee een indicatie dat het volk zwermneigingen krijgt.
De bijen streken neer tegen de stam van een conifeer, zo hoog dat wij er niet bij konden. En omdat ze tegen de stam zaten, was afslaan ook geen optie. Als ze aan een tak hangen, kan een flinke tik op de tak er voor zorgen dat de hele zwerm omlaag valt, in de mand of emmer die je er onder hebt gehouden.
Woensdagavond sloeg het weer om en werd het koud, regenachtig en stak er een flinke wind op. Geen weer waarbij een volk naar de nieuwe woning gaat vliegen.
Ik wilde de zwerm in een kast zetten, maar wist niet hoe.
Eerst hebben we een soort kast gefabriceerd van twee koelboxen en die bij de zwerm vastgebonden. In de hoop dat ze er in zouden kruipen. Ze vonden het niks.
Vervolgens hebben we het geprobeerd met een zwermboor. Dat is een ding waar een zwerm in zou kruipen. Niet mijn zwerm, ondanks dat ik het met was en propolis in had gesmeerd.
Bijen die zwermen, nemen voor drie dagen voedsel mee in hun maag en die waren bijna voorbij. Tijd voor straffe maatregelen, of ze zouden van honger en kou dood gaan, hoog in die conifeer.
Omdat we allebei meer om bijen geven dan om coniferen, heeft Peter de top uit de boom gezaagd. Hij viel heel mooi om, hangend op de onderligende takken, met de bijen op hun plek. Een voor een zaagde Peter de takken af, net zo lang tot ik er bij kon en de bijen in een emmer kon vegen.
De emmer heb ik een paar uur ondersteboven laten staan met een steen onder de rand, zodat achtergebleven en rondvliegende bijen er ook in konden. Een paar uur later heb ik de zwerm in een kast gedaan. Helaas niet ik de kast die ik graag wil bevolken, want daar broedt een koolmees in.
Ik heb ze een pak suikerdeeg gegeven omdat het geen goed weer was om te vliegen. Vandaag was het eindelijk wat warmer en toen ik thuis kwam zag ik bijen in en uit de kast gaan. Over een paar weken zal ik een voorzichtig kijken hoe het er mee staat binnenin de kast.
Bij inspectie van de kast waar de zwerm uit kwam, vond ik maar twee zwermdoppen. Normaal maken bijen er wel 20. Zelfs als ik dit op tijd gezien had, zou ik niet hebben gedacht dat het om zwermneigingen ging, maar zou het voor een zogenaamde stille moerwissel hebben gehouden. Daarbij wordt de oude koningin door een nieuwe vervangen, terwijl het hele volk in de kast blijft.
De aspergeplanten die we vorig jaar gepoot hebben zijn gelukkig door de woelratten met rust gelaten. Omdat we grote klauwen hadden gekocht, mogen we dit jaar al een week lang steken.
Vrijdag hebben we de eerste asperges geroosterd op de barbecue. Vandaag heb ik de tweede oogst gekookt en opgediend met een saus gemaakt van twee hardgekookte eieren, een flinke lepel mayonaise en een gelijke hoeveelheid sojayoghurt. Op smaak gebracht met citroensap (niet nodig als je yoghurt van koemelk gebruikt, die is zuur van zichzelf), peper, zout en een paar fijngesneden blaadjes look zonder look. Bieslook kan ook, maar die groeit hier nu niet.
Een
paar weken geleden zag Peter dat een van de kersenbomen in de moestuin helemaal
scheef stond. Toen we de grond er omheen aandrukten, bleek die grotendeels uit
gangen te bestaan. Weer die wortelvreters.
In dezelfde tijd kwam Jodokus thuis met een woelrat in zijn bek. Ik had er nog nooit een gezien, ze zijn best groot.
Woelratten
zijn beschermd, we mogen ze niet verdelgen. Jodokus was dus illegaal bezig. Ik
heb hem op de wet gewezen, maar weet niet of dat wat uithaalt.
Die
gangen dicht trappen hadden we eigenlijk ook niet mogen doen.
Ik heb opgezocht welke planten woelratten afschrikken. Tuingloxinia (Incarvillea delavayi) en goudlook (Allium moly) blijken beiden een hinderlijke geur te verspreidden. Toevallig wou ik die allebei heel graag in de tuin zetten, mooi om de kersenbomen heen. Voor die laatste is het nu niet het pootseizoen. Tuingloxinia heb ik aangeplant. Nu maar hopen dat ze niet door een ander dier worden opgegeten.
De kersenboom hebben we ondersteund met palen om hem rechtop te houden. Een van de andere bomen kon ook wel een steuntje gebruiken. Ze bloeien nu, het is te hopen dat ze het redden.
We zagen een koolmees de leegstaande topbar hive (een type bijenkast) ingaan en er na een tijdje weer uitkomen. Bij inspectie bleek dat er een nestje in zit, er waren zelfs al eitjes gelegd.
Als mezen op zulke plekken gaan nestelen, is het hoog tijd nestkastjes op te hangen. Of eigenlijk hadden we dat in het najaar moeten doen. Peter heeft dat vandaag gedaan. Dit jaar zullen ze wel leeg blijven staan, maar dan hangen ze in elk geval al vast. Kan ik volgend jaar misschien weer bijen huisvesten in die kast.
We hebben inmiddels heel wat inheemse bomen, struiken en planten neergezet. Daar kunnen een aantal soorten wilde bijen hun voedsel van halen. Maar behalve bloesems en bloemen hebben wilde bijen ook nestgelegenheid nodig. Bijenhotel zou je zeggen en dat is ook prima (mits goed gemaakt, maar daarover een andere keer meer). Alleen is het wel zo dat maar dertig procent van de solitaire bijen bovengronds nestelt. Zeventig procent help je daar dus niet mee. Die gaan de grond in.
Als de grond helemaal begroeid is, kunnen ze er niet in. Er humusrijke grond, daar houden ze ook niet van. Daar zitten teveel bacteriën en dergelijke in. Bovendien kunnen veel solitaire bijen helemaal niet zo ver vliegen, soms maar een paar honderd meter. De nestplaats moet daarom dicht bij de voedselbron zijn. En het is essentieel dat het op een zonnige plek is.
We hebben daarom een stuk op de schrale helft van het talud in ons voedselbos afgeplagd en een heel klein stijl wandje afgegraven. We hopen dat ze hier wat aan hebben!
Bij het aanleggen van de poel in ons voedselbos besloten we, in overleg met Johan ten Elsen, om eerst maar eens de natuur de vrije hand te geven. Niet zelf de oevers al beplanten maar gewoon maar laten komen wat er komt.
Omdat er bij de kikkerpoel van de buurman en verschillende sloten in de buurt volop riet groeit hadden we verwacht dat ook bij onze poel snel riet zou opkomen.
Dat gebeurde niet. Wél verschenen er heel veel kleine wilgjes, zowel op de oevers als in het water. Om te voorkomen dat de oevers daarmee helemaal dichtgroeien ben ik begonnen ze te verwijderen. Een vervelende klus want die krengen hebben zich stevig geworteld. En lang gebogen staan is niet lekker voor de rug. Ook kreeg ik er blaren van aan mijn handen.
Ik heb inmiddels meer dan de helft van de takjes weggehaald. Ik was van plan vandaag de klus af te maken maar het regent en waait dus dat stel ik nog even uit.
Ik zag overigens alweer heel kleine wilgetakjes hun kop opsteken op plekken die ik al had aangepakt. Dus voorlopig zijn we er nog niet van af!
Roepen Op De Moos 